پروكتيت اولسراتيو چيست –
پروكتيت اولسراتيو در تمام سنين ديده ميشود اما به طور كلي شروع علائم بين 20 و 40 است.پروكتيت، التهاب راست روده است، يعني 15 تا 20 سانتي متر انتهاي روده جايي كه مدفوع را قبل از آن كه توسط مقعد بيرون راندهشود نگهداري ميكند. التهاب واكنش بدن به آسيب يا تحريك است كه منجر به تورم، قرمزي و درد ميشود. علت التهاب در پروكتيتاولسراتيو شناخته شده نيست.
بنابراين پروكتيتاولسراتيو به معني ايجاد زخم يا آسيب ديدگيهاي كوچك بر روي سطح راست روده است. اين زخمها ممكن است خونريزي كرده و نهايتاً به صورت مدفوع خوني تظاهر كنند. بيماري التهابي روده (IBD) باعث زخمي شدن و التهاب بستر روده بزرگ و راست روده ميشود. كوليتاولسراتيو فرمي از IBD است كه روده بزرگ و راست روده را گرفتار ميكند، پروكتيت اولسراتيو به راست روده محدود ميشود، بيماراني كه از آن رنج ميبرند، دچار عوارض بيشتري نسبت به ساير فرمهاي IBD ميشوند. در اكثريت بيماران، پروكتيتاولسراتيو به بيماري جدي تري تبديل نميشود.
علائم پروكتيت اولسراتيو چه چيزهايي هستند؟
علائم پروكتيتاولسراتيو شامل
1-خونريزي از مقعد
2-تغيير عادت دفع مدفوع، اسهال يا يبوست
3-زور پيچ، تمايل مداوم و احساس اجبار براي دفع مدفوع
4-خون، بلغم و يا چرك در مدفوع
5-ترشح مقعدي بلغمي و يا خون بدون مدفوع
اغلب به طور همزمان چند علامت دارند. براي مثال دفع مكرر مدفوع، خونريزي مقعدي، احساس اجبار به دفع كردن و زور پيچ به طور شايع با يكديگر اتفاق ميافتد.
بعضي علائم بيماري را هر روز تجربه ميكنند. بعضي ديگر فقط گهگاهي علائمشان شعلهور ميشود و دورههاي فروكش كه چندين هفته، ماهها يا حتي سالها طول ميكشد، دربين فواصل حاد بيماري وجود دارد.
چگونه پزشك اين بيماري را تشخيص ميدهد؟
براي تشخيص، دكتر نياز به گرفتن شرح حال كامل، انجام معاينه باليني، انجام آزمايشات خوني و يا عكسبرداري و آزمايشات مدفوع خواهدداشت. بسياري از پزشكان براي تشخيص سيگموئيدسكوپي انعطافپذير استفاده خواهندكرد كه مستلزم جاگذاري يك وسيله انعطاف پذير به داخل راست روده و انتهاي روده بزرگ توسط سيگموئيدسكوپ ميان پروكتيتاولسراتيو و كوليتاولسراتيو افتراق گذارد. پزشكتان ممكن است نمونههاي بافتي از بستر ملتهب مقعدي بردارد تا تشخيص بيماري را تأييد كند.
چه كارهايي براي كنترل بيماري ميتوان انجام داد؟
ويزيتهاي مرتب پزشكتان و پيروي از رژيم درماني تجويز شده براي درمان كلي پروكتيتاولسراتيو مهم هستند.
1- غذا و تغذيه
غذا ممكن است علائم پروكتيتالسراتيو را آرام يا تشديد كند ردگيري پاسخ بدنتان به غذاهاي معين، ميتواند به شناختن غذاهايي كه وضعيت شما را بدتر ميكنند، منجر كند. شما ميتوانيد اين چيزها را با پزشكتان مطرح كنيد تا مشخص شود كه آيا تغييرات رژيم غذايي ممكن است علائم شما را بهبود بخشند يا خير.
2- سلامت رواني (فكري)
فشار روحي، استرس و اضطراب ممكن است علائم را بدتر كند. درباره استراژيها براي كاهش فشارهاي رواني با پزشكتان صحبت كنيد. همچنين سازمانهاي حمايتي ميتوانند از طريق مشورت و تكنيكهاي خاص، شرايط كاهش فشارهاي روحي را فراهم كنند.
پزشك چگونه پروكتيتالسراتيو را درمان خواهدكرد؟
هدف اوليه از درمان بهبود و در صورت امكان كاهش علائم است. پزشكتان درمان مناسب را برپايه شدت علائم و همينطور وسعت و شدت التهاب راست روده ( كه توسط سيگموئيدسكوپ آشكار ميشود) انتخاب خواهدكرد. پروكتيتالسراتيو خفيف تا متوسط معمولاً ميتواند به صورت موفقيت آميزي با بكارگيري درمانهاي موضعي، يا مستقيماً بداخل راست روده درمان شود.
داروهاي شايع كه از طريق مقعدي استفاده ميشوند شامل: هيدروركورتيزون در كف، تنقيه و يا شياف ميباشند. آمينوساليسيليكاسيد ((5-ASA به شكل تنقيه يا شياف ميباشد. اگر علائم با درمانهاي مقعدي كنترل نشوند. درمان خوراكي با سولفاسالازين(5-ASA) يا كورتيكواستروئيدها ممكن است نياز باشد براي بعضي بيماران تركيب هر دو نوع درمان از طريق (شياف و تنقيه) يا تركيب خوراكي و مقعدي بسيار مؤثر خواهد بود. همانند هر دارويي، بخصوص آنهايي كه فقط با تجويز پزشك قابل دسترسي هستند، اطمينان حاصل كنيد كه دارو را همانطور كه پزشكتان دستور دادهاست، مصرف ميكنيد.
طريقه استفاده از كف مقعدي (كورتيفوم)
1-ظرف محتوي كف را به مدت 10- 5 ثانيه با شدت تكان دهيد. در پوش آن را در طي استفاده برنداريد.
2-به صورت آرام شناور اپليكاتور را پشت خط پرشدگي عقب بكشيد تا اينكه ديگر عقب نيايد.
3-ظرف محتوي كف را سر بالا و بر سطح تراز نگهداريد نوك اپليكاتور را برروي دماغه درب ظرف محتوي كف قرار دهيد.
4-براي پر كردن خمره اپليكاتور
A.سر بالا نگه داريد، انگشت نشانه و مياني را برروي لبه هاي كنار در ظرف محتوي كف قرار دهيد و
B.لبه هاي در را به طرف پايين فشار دهيد و رها كنيد.
C.مكث كنيد، اجازه بدهيد كف وارد بشود و خمره اپليكاتور را پركند.
D.وقتي كه كف ديگر به اپليكاتور وارد نشد مرحله 4B را تكرار كنيد تا اينكه كف تا خط پرشدگي بالا بيايد و اپليكاتور را پركند. به محض اينكه اپليكاتور پور شد آن را جدا كنيد.
5-اپليكاتور را محكم توسط خمره نگهداريد براي اطمينان شست و انگشت مياني را در زير و دو طرف خمره قرار دهيد، به آرامي نوك آن را داخل مقعد بگذاريد. به محض آنكه داخل مقعد قرار گرفت، دكمه آن را فشار دهيد تا كف خارج شود، سپس اپليكاتور را بيرون بكشيد.
6-قسمتهاي اپليكاتور بايستي براي شستشوي كامل با آبگرم از يكديگر جدا شده و به طور مجزا شسته شوند.