بیماری شیستوزومیاز

تعریف بیماری : شیستوزومیازیس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های انگلی در جهان است عامل بیماری، انگلی بنام شیستوزوما می باشد که نوعی کرم پهن است که در آب‌های شیرین دارای حلزون زندگی می‌کند و ۵ گونه دارد که در ایران تنها نوع ادراری یا هماتوبیوم آن بیماری ایجاد می کند
اهمیت بیماری: ۲۰۷ ‪ میلیون نفر را در ۷۶ کشور جهان و عمدتاً در کشورهای در حال توسعه در آسیا، آفریقا، آمریکای جنوبی و مرکزی و خاورمیانه مبتلا کرده است. ۸۰۰ میلیون نفر نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند

بطور کلی ، شیستوزومیازیس بعنوان یک بیماری شغلی در روستا ها مطرح بوده کودکان و بزرگسالان هنگام شنا ، حمام کردن، ماهیگیری یا شالیکاری در آب‌های آلوده به این انگل مبتلا می‌شوند. کرم از طریق پوست وارد بدن شده و در خون راه می‌یابد و باعث کم خونی، اسهال، خونریزی داخلی، آسیب اندام‌ها و به ندرت مرگ می‌شود.

انتقال بیماری شیستوزومیازیس معمولاً اواخر بهار و اوایل تابستان صورت می گیرد که علت آن نیز وفور حلزون میزبان واسط است که در این فصل حداکثر وفور را دارد وقتی افراد آلوده ادرار خود را در کنار آب دفع می کنند، تخم وارد آب می شود. برای ادامه رشد و رسیدن به مرحله آلوده کنندگی انگل به حلزونهای آب شیرین نیاز دارد که در نهایت افرادی که وارد آب می شوند را آلوده می کنندکودکان ۱۰ تا ۱۵ سال بدلیل تماس با آب آلوده در هنگام بازی و شنا و پایین بودن سطح مقاومت، بیشتر از همه آلوده می شوند.

علائم بیماری
اولین مرحله علایم مرحلة مسمومیت یا حمله است در موقع ورود انگل به بدن ایجاد می شود و ۲ تا ۳ روز طول می کشد. در محل ورود انگل، خارش ، سوزش و تاول ایجاد می گردد. که اکثراً بسیار خفیف است که به آن عارضه خارش شناگران می گویند

دومین مرحله مرحلة حاد است که ۶ تا ۸ هفته بعد از مرحلة اول ایجاد می شود. انگل در حال طی کردن چرخه زندگی خود است تا کامل شود. و بیشتر علائم ریوی هستند که به صورت تنگی نفس، سرفة خشک، تب نامنظم، خستگی و درد بدنی همراه است.

سومین مرحله مرحلة استقرار انگل در بدن است ناراحتی ها در این مرحله مربوط به استقرار کرم در عروق مثانه و تغذیه از خون میزبان و دفع موادی است که برای انسان سمی است. که معمولاً ۳ تا ۶ ماه پس از دفع تخم انگل با ادرار فرد آلوده شروع می شود. مهم ترین علامت در این موقع درد در هنگام دفع ادرار و وجود خون در قطرات آخر ادرار است.
در مراحل بعدی، افزایش درجه حرارت، عرق، ضعف و سستی، و درد مبهم در ناحیة زیر شکم حاصل می شود.

نکته : در صورتی که این بیماری درمان نشود ممکن است در نهایت منجر به سرطان مثانه گردد.
در صورت مشاهده علائم بیماری شیستوزوما باید هر چه سریعتر به نزدیکترین خانه بهداشت یا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه و نسبت به بررسی موضوع و انجام آزمایش مربوطه که یک آزمایش ساده ادرار است اقدام نماید

پیشگیری از بیماری

با توجه به وجود بیماری در عراق و تردد اتباع عراقی به ایران جهت زیارت و بعضا درمان بیماریهای خویش همچنین تردد زوار ایرانی به عتبات عالیات، برای حفاظت فردی از این عفونت اساسا باید از تماس با آب آلوده اجتناب کرد.

برای این کار باید یکسری اقدامات زیر را مدنظر قرار داد:
– تهیه آب سالم جهت آشامیدن، استحمام و شستن لباسها
– عدم استفاده از آب های آلوده جهت استحمام و شستشو
– اجتناب از اجابت مزاج در درون یا نزدیکی آبهای سطحی جهت کم شدن احتمال آلودگی حلزونها
– استفاده از توالتهای بهداشتی جهت اجابت مزاج
– درمان بیماران برا ی قطع زنجیره انتقال
– جلوگیری از بازی و شنای کودکان در کانالهای آبیاری که احتمال آلودگی وجود دارد
– ایجاد شبکه مناسب فاضلاب انسان و مبارزه با حلزونهای ناقل بیماری
behdasht.gov.ir