تنگی عروق کرونر در زنان چیست -امروزه بیماری های عروق کرونر در تمام دنیا شایعترین علت مرگ ومیر در هر دو جنس میباشند .موضوعی که در مقاله کوتاه مورد بحث قرار خواهد گرفت ، اهمیت توجه به شیوع و خطر مرگ ومیر بیماریهای قلبی و عروقی در زنان و تفاوت هایی که از نظر علایم و نوع درمان ها و سن بروز بیماریهای عروق کرونر در زنان است .
از طرفی باتوجه به اینکه شیوع بیماری های قلبی و عروقی در سنین قبل از یائسگی در زنان بدلیل اثرات محافظتی و پیشگیرانه هورمون های زنانگی ازمردان کمتر است و سن بروز بیماری در زنان نسبت به مردان معمولا ده سال دیرتر از مردان است .ولی بعد از یائسگی شیوع بیماری قلبی در هردو جنس بصورت مساوی و حتی بصورت شایعتری درزنان بوده و مرگ و میر بیشتری بدنبال دارد.
ازطرفی دیگرعلایم بیماری های عروق کرونر در زنان نسبت به مردان نسبتا غیر اختصاصی ترو علایم روحی وروانی بیشتر بوده و مجموع این شیوع کمتر و علایم غیر اختصاصی تر سبب جدی نگرفتن علایم قلبی در زنان و تشخیص با تاخیر بیشتر ی انجام می شود.
متاسفانه امروزه با توجه به گرایش خانم های جوان به استعمال سیگار و اپیدمی چاقی و تغییر شیوه زندگی و الگوی تغذیه ای با افزایش شیوع سکته های قلبی در سنین جوانی مواجه هستیم .که لزوم بازنگری و توجه مضاعف به شیوع بیماری های قلبی در زنان را ایجاب می نماید .
از نظر ریسک فاکتور های بیماری عروق کرونر نیز تفاوت هایی از نظر جنس دیده می شود بطوری که قبل از 50 سالگی این بیماری درمردان شایعتر است .در دهه ششم به نسبت مساوی در هر دوجنس دیده می شود .بعد از آن در زنان شایعتر است .
ریسک فاکتور پرفشاری خون ، 17درصد در خانمها شیوع بیشتری دارد. قبل از 35سالگی پرفشاری خون در مردان شایعتر است ازسنین 45-54سالگی و سنین بالاتر تا 75 سالگی بیماری پرفشار ی خون در زنان شایعتر است .ارتباط پرفشاری خون با بیماری عروق کرونر در زنان کمی قویتر از مردان است .متاسفانه اقدام های درمانی در زنان کمتر و دیرتر انجام می شود.
شیوع بیماری قلبی و عروقی در زنان دیابتی دو برابر شایعتر بوده و شانس بستری شدن و حوادث حاد قلبی در زنان دیابتی شایعتر است .سندروم متابولیک درهر دوجنس به یک نسبت دیده می شود.
سطح خونی و نوع چربی های خون درزنان قبل و بعد یا ئسگی دچار تغییراتی می شود که احتمالابواسطه تغییرات هورمون های زنانگی در افزایش میزان بروز بیماری های قلبی و عروقی موثر می باشند.سطح کلسترول خوب (HDL) کاهش و سطح کلسترول توتال و سطح کلسترول بد( LDL) ا فزایش می یابد.
هرچند استعمال سیگار در زنان نسبت به مردان کمتر است .ولی افزایش گرایش به مصرف سیگاردرزنان جوان در کشورهای درحال توسعه دیده می شود و 20درصد زنان مبتلا به سکته قلبی سیگاری هستند .خطر ابتلای به بیماری عروق کرونر در زنان سیگاری بیش از مردان سیگاری است.
فاکتورهای روانی اجتماعی ارتباط قوی تری با ریسک بیماری های قلبی و عروق در زنان نسبت به مردان دارد.تغییر شیوه زندگی مثل فعالیت ورزشی منظم و محدود کردن مصرف الکل در زنان اثرات محافظتی بیشتری بر علیه بیماری قلبی دارد.مصرف میوه و سبزیجات در پیشگیری از بیماری قلبی در زنان مفیدتر بوده است .سبزیجاتی همانند کلم ، کلم بروکلی ولوبیا سبز می توانند سلول های سرطانی سینه را مهار کرده واز گسترش آنها جلوگیری کنند(همینطور زیتون)، همچنین خطر دیابت نوع دوم را کم می کنند.
از نظربروز علایم سکته قلبی در زنان علایم غیر اختصاصی ترمثل تهوع و استفراغ و سوء هاضمه و مشکلات گوارشی و تعریق و خستگی و تنگی نفس و…درد شانه درغیاب درد قفسه سینه شایعتر بوده و علایم خفیف تری را تجربه می کنند وعلاوه بر تفاوت هایی که در بروز علایم دارند وجود بیماری های همزمان مثل پرفشاری خون شایعتر است و علایم دیرتر بروز می کنند و شانس یافته های بالینی پرخطر مثل نارسایی قلبی در زنان بیشتر است .
امکان بستری زنان با درد قفسه زنان دربیمارستان بیشتر و شایعتر از مردان است ولی درزنان که با تشخیص درد قفسه سینه یا سندروم حاد کرونری بستری می شوند احتمال علل غیرقلبی درد قفسه یا اسپاسم عروق کرونر بیشتر از مردان است . اولین علامت تنگی عروق کرونر در زنان معمولا بصورت آنژین صدری می باشد ولی در آقایان ممکن است اولین علامت بصورت سکته قلبی بروز کند.
با تشکر از همکار محترم دکتر فخرالدینی