واژهایی که در چشم پزشکی استفاده می شود

ملتحمه- مخاط پوشاننده خلف پلکها (پشت پلکها) و قسمت جلوی صلبیه (سفیدی چشم) را ملتحمه می‌گویند که در لبه پلک به پوست و در وسط به قرنیه متصل می‌شود.

صلبیه یا اسکلرا –بافت متراکم و سفیدی است و خارجی‌ترین لایه چشم است که تقریبا بطور کامل از کلاژن تشکیل شده است و در جلو سفیدی چشم را تشکیل می‌دهد.

قرنیه-بافتی است شفاف در جلوی چشم و روی عنبیه که در محل لیمبوس به اسکلرا متصل می‌شود.مشیمیه یا یووآلایه میانی چشم و لایه پر عروق تغذیه کننده چشم است این لایه در جلو عنبیه و جسم مژگانی را تشکیل می‌دهد.

عنبیه – عضو پهنی است مماس بر روی عدسی که قسمت رنگی چشم را تشکیل داده و قطر مردمک را کنترل می‌کند.

عدسی – عضوی است محدب الطرفین بدون رگ و شفاف در جلوی چشم که با عمل تطابق تصاویر را به روی شبکیه تشکیل می‌دهد.

شبکیه یا رتین – شبکیه بافتی است عصبی که سطح داخلی 3/2 پشت کره چشم را پوشانده است. سلولهای شبکیه مسئول تبدیل محرک نوری به موج عصبی می‌باشند.

زجاجیه – ماده ژله‌ای بدون رگ و شفاف می‌باشد که فضای داخل چشم (اتاق خلفی) را پر می‌کند و در تماس با عدسی ، شبکیه و سر عصب بینایی قرار دارد. و حدود 3/2 حجم و وزن کره چشم را تشکیل می‌دهد.

پریمتری – به کمک این روش اختلال میدان دید را تشخیص داده و پیگیری می‌کنند.

افتالموسکوپی – یعنی بررسی داخل چشم توسط چشم پزشک

افتالموسکوپی مستقیم – دستگاه متالموسکوپ مستقفیم دستی ، تصویری یک چشمی ایجاد می‌کند و پزشک ته چشم را با این وسیله معاینه می‌کند.

افتالموسکوپی غیر مستقیم – افتالموسکوپی غیر مستقیم وسیله‌ای است تخصصی ، دید دو چشمی برای معاینه قسمت خلفی چشم (از قبیل شبکیه) که بعد از گشاد کردن مردمک که با دارو و قطره انجام می‌شود.

اسلیت لامپ – وسیله‌ای است برای معاینه چشم که در این وسیله پس از ثابت کردن وضعیت چشمهای بیمار در موقعیت مناسب ، پرتوی نوری مشخص در چشم تابانده می‌شود که با کمک این وسیله از لبه پلک تا جلوی زجاجیه را می‌توان معاینه کرد.

تونومتری – وسیله اندازه گیری فشار داخل چشم می‌باشد.

گل مژه– عفونت غدد پلک را هوردئولوم یا گل مژه می‌گویند که به صورت درد وتورم و قرمز می‌باشد.

بلفاریت – التهاب دو طرفه مزمن شایع در لبه پلکهاست که با علایم تحریک ، سوزش و خارش لبه پلک و گاهی قرمزی و پوسته ریزی لبه پلک بروز می‌کند.

اشک- اشک لایه‌ای به ضخامت 10-7 میکرومتر روی ملتحمه و قرنیه چشم ایجاد می‌کند و نقش حفاظت و مرطوب کردن و تغذیه‌ای دارد.

تپوز یا افتادگی پلگ بالا – عبارتست از پایین بودن غیر طبیعی جای یک با هر دو پلک فوقانی

داکریوسیستیت –عفونت کیسه اشکی که اغلب به دنبال انسداد مجرای اشکی بینی (نازولاکریمال) رخ می‌دهد.

کنژنکتیویت یا التهاب ملتحمه – التهاب ملتحمه که با پرخونی و قرمزی ، اشک ریزش ، سوزش ، ترشحات و … مشخص می‌شود.

زخم قرنیه یا کراتیت – کرلاتیت به زخم قرنیه گفته می‌شود که علایم آن به صورت تحریک ، فوتوفوبی (ترس از نور) اشک ریزش و کاهش بینایی می‌تواند باشد.

یووئیت – یووئیت یا التهاب یووه آ به التهاب مشیمیه (کوروئیدیت) جسم مژگانی (یووئیت میانی) یا عنبیه (ایریت) اشاره می‌کند. البته به التهاب شبکیه (رتیست) التهاب عروق شبکیه (داسکولیت) و عصب اپتیک (نوریت اپتیک) هم اصطلاحا یووئیت می‌گویند.

در رفتگی عدسی – دررفتگی عدسی می‌تواند به علت ضربه و … اتفاق بیافتد که ممکن است با قرمزی چشم و تاری دید و یا بدون علامت باشد.

دکولمان یا جداشدگی شبکیه – به جدا شدن شبکیه حسی از اپی تلیوم پیگمانه شبکیه گفته می‌شود. که در بعضی از بیماریها یا ضربه چشم رخ می‌دهد.

انسداد شریان (سرخرگ) شبکیه – انسداد سرخرگ شبکیه که بسته به محل گرفتار باعث کاهش دید، یا از بین رفتن بینایی بطور کامل و یا اختلال در میدان دید می‌شود.

انسداد ورید شبکیه – در این بیماری سیاهرگ شبکیه درگیر است و باعث اختلال دید می‌شود.

عصب اپتیک یا عصب بینمایی –عصب دوم مغزی است که تحریکات و امواج را از چشم به مغز متنقل می‌کند.

نوریت اپتیک-نوریت اپتیک ، التهاب عصب اپتیک و سرعصب در داخل چشم می‌باشد. که شایعترین علت آن میلین زدایی عصب می‌باشد.

پاپیل ادما-احتقان غیرالتهابی دیسک اپتیک (سرعصب) است که ناشی از افزایش فضار داخل جمجمه می‌باشد.

نیستاگموس-عبارتست از نوسانات تکراری و ریتمیک یک یا هر دو چشم در یک یا تمام میدانهای نگاه که به صورت پاندولی یا پرشی می‌باشد.

هایفما-ضربه به چشم می‌تواند با پارگی رگهای عنبیه باعث خونریزی در زلالیه شود که به آنها هایفما می‌گویند.

پیرچشمی-با عینک با عدسی کروی محدب اصلاح می‌شود.

نزدیک بینی-در نزدیک بینی تصویر اشیا دور دست ، در چشم بدون تطابق ، بر روی شبکیه متمرکز نمی‌شود و فرد اشیا دور را راحت نمی‌بیند. که با عینک با عدسی کروی مقعر قابل اصلاح است.

دوربینی یا هیپروپی-در فرد دوربین مشاهده اجسام نزدیک نسبت به مشاهده اجسام دور تطابق بیشتری نیاز دارد. و برای دید نزیک مشکل دارد.

آستیگماتیسم-در این حالت چشم تصویری با نقاط یا خطوط کانونی متعدد ایجاد می‌کند. علت معمول آستیگماتیسم وجود اختلال در شکل قرنیه است، البته عیب عدسی نیز ممکن است دخیل باشد.